ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΜΑΖΙ

Οι απόφοιτοι συναντήθηκαν και πάλι, 47 χρόνια μετά, όχι μόνο για να μετρήσουν τα χρόνια που πέρασαν, αλλά για να νιώσουν ξανά τον παλμό της νιότης που κάποτε μοιράστηκαν. Ήταν μια ημέρα γεμάτη αγκαλιές, γέλια και φωτογραφίες Ήταν ένας ύμνος στη φιλία που αντέχει στο χρόνο και στην κοινή μνήμη που παραμένει άσβεστη. Ένα κομμάτι ζωής που κανείς δεν ξέχασε. Όσοι επιθυμούν να ανταμώνουν ποιο συχνά μπορούν να βρίσκονται στη περιοχή έξω από το σχολείο για καφεδάκι και κουβεντούλα, όποτε μπορούν μετά από την τηλεφωνική συνεννόηση. Σας ευχαριστούμε όλους Ανέστης Καραπαναγιώτης Παύλος Ματσούκας

ΝΕΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ

Χτυπά ξανά το… κουδούνι για τους αποφοίτους του 1977-78 στις 13/06/2025 Στην καλύτερη στιγμή μας, όταν ο χρόνος που μας χώρισε έγινε νοσταλγία, εμείς οι απόφοιτοι αποφασίσαμε να συναντηθούμε !!! Να θυμηθούμε, να γελάσουμε , να μάθουμε τα νέα μας, στο ψητομεζεδοπωλείο ΑΣΚΑΡΔΑΜΥΚΤΙ

,στις 21.00 μμ Αναλήψεως 21,Πλατεία Πλαπούτα.Αγ Ανάργυροι (τηλ 2102318325-6973421591). Παλιοί συμμαθητές-τριες από εκείνα τα χρόνια, θα περάσουν ένα καταπληκτικό βράδυ, με γέλια, πειράγματα, αναμνήσεις από τις μέρες του σχολείου,και καλο φαγητό.

ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 2023 ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ 1977-78

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ

ΑΓΑΠΗΤΟΙ ΣΥΜΜΑΘΗΤΕΣ Η ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΑΣ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΣΤΙΣ 03/11/2023 ΣΤΗ ΤΑΒΕΡΝΑ ΜΟΥΡΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΑΝΑΡΓΥΡΟΥΣ

“Είναι άθλιο άθλημα το μπαξίσι”: Συγκλονιστική συνέντευξη του Ακαδημαικού Θεοδόση Τάσιου by filoitexnisfilosofias 25/06/23 στις 07:56 από ΠΡΟΣΩΠΑ

Για τις σκληρές αλήθειες στην κοινωνία, την πολιτική, τα πανεπιστήμια, τη χρεοκοπία, τους πολιτικούς, τις δημοσκοπήσεις, το δημόσιο, τη διαφθορά, το “λάδωμα”. Αλλά πάνω απ όλα για τη μυθική βιβλιοθήκη του. Ο Όλυμπος της διανόησης μου άνοιξε το φιλόξενο γραφείο του και όταν τέλειωσε η συζήτηση έφυγα πλούσιος σε συναισθήματα. Είμαι ευγνώμων που τον γνώρισα και με εμπιστεύτηκε. Και εκμυστηρεύομαι πως ένιωσα τόσο “γέρος” μπροστά σε ένα νέο μυαλό 88 ετών. Η συντριπτική δύναμη του μυαλού του Καθηγητή Τάσιου με “ισοπέδωσε”. Ο κορυφαίος των κορυφαίων διανοητών ανοίγει νέους δρόμους σκέψης. Σαν ”ερπυστριοφόρο” σε μία άνυδρη γη ευτέλειας. Δεν θα πιστέψω ποτέ – το εννοώ – ότι μίλησα με αυτόν τον κολοσσιαίο Έλληνα. Του είμαι ευγνώμων. μου υποσχέθηκε ότι θα τα ξαναπούμε. Γιατί έχω να τον ρωτήσω τόσα πολλά. Τι να προλάβω σε μία ώρα… Να ξεκινήσουμε κ. Καθηγητά με μία υπέροχη λέξη που έμαθα χάρη στο τελευταίο σας βιβλίο «Ας αναστοχασθούμε εαυτούς και αλλήλους», που είναι ο κύκλος των δέκα διαλεξεών σας παλαιότερα στο Megaron plus. Η λέξη οτρηρός. Ο εργατικός άνθρωπος είναι ο οτρηρός. Ξέρετε, οι λέξεις τρίβονται, φορτίζονται και στο τέλος καταντούν ανέκφραστες. Γι αυτό χρειάζονται ένα ζωντάνεμα καμιά φορά. Η φυσική «δεξαμενή» για να το κάνεις αυτό, είναι όλες οι μορφές της ελληνικής γλώσσας. Πας λοιπόν σε μία παλαιότερη μορφή ή πας σε έναν δημοτικό όρο, το κάνω πολύ συχνά, κι έτσι με αυτή τη διαποίκιλση γίνεται οξύτερη η σαφήνεια με την οποία προβάλλεται η έννοια. Ωραία βλέπω, φιλολογικώς ξεκινήσαμε… Οτρηρός λοιπόν, ο εργατικός. Οι Έλληνες είμαστε εργατικοί; Είμαστε εργατικοί, δεν είμαστε αποδοτικοί. Πιθανώς δεν είμαστε αρκετά μεθοδικοί. Ίσως να μην πιστεύουμε και στη σημασία της εργασίας καθαυτή. Ωστόσο, είναι ανακριβές αυτό που λένε, ότι είμαστε τεμπέληδες. Από τα Πανεπιστήμια βγαίνουν οι αυριανοί εργατικοί πολίτες. Οι εικόνες που βλέπουμε διαχρονικά στα Πανεπιστήμια βοηθούν σε αυτή την κατεύθυνση; Ο χώρος του Πανεπιστημίου έχει να κάνει με μια πολύ συγκεκριμένη δουλειά, να πάρει η ευχή! Αυτό είναι που «μου τη δίνει» σχεδόν 40 χρόνια τώρα. Πρέπει να πάρει τα παιδιά που πέρασαν τη γενική Παιδεία, άρα διαμόρφωσαν τον χαρακτήρα τους (μην μου πούνε τώρα ότι τα παιδιά 19 ετών πρέπει να διαμορφώσουν χαρακτήρα) γιατί ακούγονται και τέτοιες κουταμάρες. Και τώρα πρέπει να γίνουν γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί, δάσκαλοι, φιλόσοφοι. Υπάρχουν συγκεκριμένα λειτουργήματα τα οποία πρέπει να υπηρετηθούν. Τι περιμένει ο ελληνικός λαός; Ο ελληνικός λαός περιμένει την καινοτομία, η οποία θα παραχθεί από την καινούργια έρευνα και δουλειά, προκειμένου να φάει ψωμί και να θρέψει τα παιδιά του. Όλες αυτές οι σπουδαίες δουλειές θα πρέπει να γίνουν στα Πανεπιστήμια. Δεν μπορούν να γίνουν αλλού. Η πολιτική επανάσταση να γίνει έξω απ’ τα Πανεπιστήμια. Αντιθέτως, το «1-1-4», το «πάμε παιδιά παρεούλα», η μουσική εκδήλωση, η πολιτική επανάσταση, όλα αυτά μπορούν να γίνουν και αλλού. Υπάρχουν θεσμοί για να τα υπηρετήσουν. Ενώ γι αυτό που κάνουν τα Πανεπιστήμια δεν υπάρχουν άλλοι θεσμοί. Να αφήσουν λοιπόν τα Πανεπιστήμια να παραγάγουν αυτά που ο ελληνικός λαός έταξε και ζητεί από τα Πανεπιστήμια να κάνουν. Και δεν τα αφήνουν. Ποιοί δεν τα αφήνουν; Τα προχθεσινά λυκειόπαιδα. Μα για το όνομα του Θεού πια! Σιγά που θα αναγνωρίσει η Δημοκρατία ειδικής κατηγορίας πολίτες, φτάνει να έχουν μικρή ηλικία. Απολίτικες αηδίες λέγονταν και το 2008 στα «Δεκεμβριανά» του νεκρού μαθητή Γρηγορόπουλου. Απολίτικες αηδίες στις οποίες έχει εκτεθεί το 50% των Ελλήνων διανοουμένων και το 80% των Ελλήνων δημοσιογράφων. Ποιος δεν ντρέπεται να πει ότι τότε έλεγαν βλακείες; Ποιο πολιτικό μήνυμα και ποιες “τρίχες” όταν η χώρα βούλιαζε; Ουσιαστικώς πρόκειται για μία σύγχυση από την οποία υποφέρει ο ελληνικός λαός. Αυτή η ιστορία, όμως, πηγαίνει πολύ πίσω… Σωστά. Ήδη από το 1978, όταν έφυγε η ρωμαλέα γενιά του Πολυτεχνείου, μια σπουδαία γενιά, κι άρχισαν να έρχονται τα χθεσινά σχολιαρόπαιδα που δεν είχαν ιδέα από το τι είχε γίνει, ωστόσο είχαν την έπαρση να κάνουν καταλήψεις, να κάνουν πράγματα ανήκουστα, απολιτικά και κρύβονταν πίσω από την κομματική μαμά τους. Εδώ και σχεδόν 40 χρόνια χρόνια, λοιπόν, συμβαίνουν αυτές οι ασχημίες και είναι καιρός να σταματήσουν. Είμαι βέβαιος ότι δεν υπάρχει κανένα πολιτικό κόμμα στη Βουλή των Ελλήνων που να μην αισθάνεται ότι πρέπει να σταματήσει αυτή η ασχημία. Δε μπορεί να βρωμίζουν το Πανεπιστήμιο με αφίσες. Δεν μπορεί το Πανεπιστήμιο να βρωμίζεται με αφισοκολλήσεις και δήθεν πολιτικά μηνύματα νηπιακής ποιότητας και να επικρατούν αυτά τα αντιδημοκρατικά φαινόμενα με τα γιουρούσια. Υπάρχει και η σιωπηρή πλειοψηφία των φοιτητών που πρέπει να δείξει τη δύναμή της. Χρειάζεται μία αγωνιστική απαισιοδοξία που είναι ισότιμη της αισιοδοξίας. Λέτε εδώ και χρόνια σκληρές αλήθειες που δεν αρέσουν σε όλους… Μα η Δημοκρατία δεν είναι παρά μια σειρά από αντιθέσεις μεταξύ απόψεων και αντιθέσεις από προτεραιότητες αξιών. Στη Δημοκρατία οι αντιφάσεις πώς ενεργούνται; Με τη διαπραγμάτευση και τη συναίνεση στην οποία καταλήγει η διαπραγμάτευση. Απ’ το 1990 προειδοποιούσα για τη χρεοκοπία. Φαντάζει όμως «προκλητικό» να φωνάζετε από το 1990 γιά τον επερχόμενο κίνδυνο χρεοκοπίας της Ελλάδας. Γιατί δεν σας άκουσε κανείς τότε; Δεν ήμουν ο μόνος. Και δεν έπρεπε να είναι μάγος κανείς για να το δει. Πράγματι, στις 25 Μαρτίου 1990, είχα γράψει σε μία επιφυλλίδα στο «Βήμα» για την τραγωδία του δημοσίου χρέους, το οποίο έφτασε σε σημείο που δεν μπορεί να υπηρετηθεί. Ένας μηχανικός ήμουν, όχι οικονομολόγος, ιστορικός, αλλά έβλεπα την καμπύλη του δημοσίου χρέους να ανεβαίνει συνεχώς με πέντε δισ δανεικά κάθε χρόνο, τα οποία προς το τέλος έγιναν δώδεκα δισ κάθε χρόνο. Αδιανόητο! Εφόσον η οικονομία δεν αναπτυσσόταν, άρα οι νέες γενιές δεν είχαν επαρκείς θέσεις εργασίας, προσφερόταν το κράτος να δώσει αυτές τις θέσεις που δεν είχε η πραγματική οικονομία. Ναι αλλά φτάσαμε στο “υδροσκέφαλο” δημόσιο. Κι έτσι έδινε ψευδεπίγραφες θέσεις, με συνέπεια να γιγαντωθεί ο δημόσιος τομέας, να δανείζεται το κράτος γιά να τον συντηρήσει και να στρεβλωθεί η αγορά εργασίας, καθώς δεν υπήρχε αξιοκρατία. Είναι θαύμα το πώς αντέξαμε άλλα είκοσι χρόνια έως το 2010. Δεν υπήρχαν αυτιά να ακούσουν φωνές που προειδοποιούσαν, παρ ότι ο λαός γνώριζε. Έτσι, λοιπόν, ενδέχεται η θηριώδης όντως ευθύνη των πολιτικάντηδων να μην είναι μόνη, αλλά παρέα με όλους εμάς που τρώγαμε τις αυξήσεις μας μια χαρά, οι οποίες όμως προέρχονταν εκ δανεισμού. Κι αυτό δημιουργεί έναν ευρύτερο κύκλο ευθυνών. Το «εργαστήρι» της ιστορίας όπως σας αρέσει να το χαρακτηρίζετε, έχει αποδείξει πως οι Έλληνες αρέσκονται στο να ψηφίζουν υποψήφιους πρωθυπουργούς οι οποίοι προτρέπουν υπουργούς Οικονομικών «να τα δώσουν όλα», που διαβεβαιώνουν ψευδώς ότι «λεφτά υπάρχουν» και που υπόσχονται επιστροφή μισθών και συντάξεων στην προ κρίσης εποχή. Γιατί; Αναγνωρίζω το δικαίωμα να κάνουν αυτό το τεράστιο σφάλμα σε βάρος των παιδιών τους, μόνο σε πολύ φτωχούς και απελπισμένους, αλλά δεν μπορώ να αναγνωρίσω μια τέτοια εγκληματικώς μυωπική σκέψη στους υπολοίπους, οι οποίοι φαντάζονται πως θα λυθούν τα προβλήματα δι απλών μετακινήσεων των πιονιών στη σκακιέρα. Ξέρετε, ο καθένας προσπαθεί να λύσει το πρόβλημά του όπως μπορεί. Μου άρεσε πολύ αυτό που μου είχατε πει παλαιότερα για τον οδηγό ταξί, ο οποίος σας πήγαινε κάπου και στη λεωφόρο Κηφισίας τον έπιασε φανάρι. Οργισμένος άρχισε να βρίζει το φανάρι και τότε εσείς ψύχραιμα, ένας σεβάσμιος άνθρωπος του λέτε σκωπτικά», μήπως να κατέβουμε να το σπάσουμε;» και μένει άφωνος… Χαίρομαι που το θυμάστε, είναι πολύ χαρακτηριστικό της νοοτροπίας μας. Είναι αυτό που λέμε «πονάει κεφάλι, κόβει κεφάλι». Έτσι, λοιπόν, κι αν σε σταματήσει το φανάρι, κατεβαίνεις και το σπας επειδή βιάζεσαι. Έχεις την αίσθηση ότι κάνεις ένα έργο εναντίον της αιτίας που σου προκάλεσε τη δυσχέρεια. Το ζήτημα είναι ότι χρειάζεται λίγο περισσότερο μυαλό, αν αυτό είναι η πραγματική αιτία. Ας επιμείνω σε αυτό που λέγαμε πριν. Τη μυωπική σκέψη στη χώρα μας. Αναρωτιέμαι, δεν ήταν μυωπική, η μαξιμαλιστική διεκδίκηση αυξήσεων και προνομίων των επαγγελματιών συνδικαλιστών του δημοσίου και όχι μόνο σε βάρος των παιδιών και των εγγονιών τους; Να το πω μεταφορικά «εσύ έσπασες το φανάρι και εκτονώθηκες, όμως δεν θέτεις σε κίνδυνο δυστυχήματος τους επόμενους οδηγούς στη λεωφόρο»; Όπως με το ασφαλιστικό; Κάνετε καλά και αναφέρεστε σε αυτό. Όταν κάποτε συνάντησα τον κ. Τάσο Γιαννίτση, υπουργό Εργασίας επί κυβερνήσεως Σημίτη, πήρα το θάρρος και του είπα “μα εσείς είστε ένα σύμβολο”. Σεμνότατος άνθρωπος δεν ήθελε να ακούσει τίποτα. Κι όμως πολύ εγκαίρως (το 2001 παρακαλώ) με βάση την απλή λογική, υποστήριξε ότι τα ασφαλιστικά Ταμεία πηγαίνουν κατά διαβόλου. Και ξεσηκώθηκε το σύμπαν να τον «φάει» με προεξάρχοντες τους συνδικαλιστές. Και «κάηκε» η Ελλάδα. Ο λαός βούλωσε τα αυτιά του κι εκείνη την ώρα συνετελέσθη το μεγάλο έγκλημα εναντίον της επόμενης γενιάς. Από όλο τον λαό. Εδώ κανένας δεν μπορεί να μου πει ότι δεν ήξερε. Δεν είναι δυνατόν να μην ξέρεις πως, όταν δουλεύουν οι τρεις για να τρώνε οι πέντε, δεν πάει καλά το πράγμα. Κι αυτό το είχε πει ο Γιαννίτσης και αποπέμφθηκε. Είναι μερικές φορές τόσο μεγάλος ο κομφουζιονισμός ως κυρίαρχη πολιτική θέση και τόσο μυωπική η πολιτική αντίληψη, ώστε πράγματι ενδέχεται να υπονομεύουμε και το μέλλον των παιδιών μας. Αυτό είναι νταβατζιλίκι. Σας θυμίζει το τελευταίο διάστημα η ελληνική κοινωνία αλλά και η ελληνική πολιτική σκηνή, τον Ρινόκερο του Ιονέσκο; Αυτή η «μόδα» της εύκολης μεταπήδησης από κόμμα σε κόμμα τόσο πολιτών, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, όσο και πολιτικών; Όταν αυτή η αλλαγή πολιτικής άποψης γίνεται και ξαφνικά και αγεληδόν. Χωρίς τα εξωτερικά δεδομένα να είναι τόσο πειστικά ώστε να αλλάξουν την ανάλυση. Οπότε η μόνη ερμηνεία δεν είναι η καλύτερη κατανόηση της πραγματικότητας, αλλά η καλύτερη αντίληψη του βραχυπρόθεσμου συμφέροντος. Ό,τι φάμε κι ό,τι πιούμε δηλαδή. Έτσι διευκολύνεται μιά περιστασιακή αλλαγή κομματικής θέσης με την ελπίδα ότι, αν αυτή παροχολογία (η οποία συνήθως χαρακτηρίζει προ των εκλογών πολλά κόμματα) πραγματοποιηθεί έστω κι εν μέρει, εγώ θα βγω κερδισμένος. Ας πάω, λοιπόν, προς τα εκεί. Μόνο που κι αυτό είναι μυωπικό και συνδέεται με την έλλειψη οράματος για τα παιδιά μας. Έχω το φόβο ότι πολλοί από τους συμπατριώτες μας ακούγοντας τις εξαγγελίες του άλφα ή βήτα κόμματος δεν τις πιστεύουν. Αλλά δεν έχουν το ήθος να μην τις ακολουθήσουν. Είναι πολύ αργά, όμως, για τέτοια «παιχνίδια», διότι η χώρα βρέθηκε σε αυτή τη μαύρη κατάντια το 2010 και δεν έχει περιθώριο να ξαναβρεθεί. Φοβάμαι, όπως κι εσείς, ότι τα παθήματα δεν έγιναν μαθήματα. Κι επομένως το κρίμα στο λαιμό μας γιά τα παιδιά και τις επόμενες γενιές. Ας κλείσουμε όπως αρχίσαμε την όμορφη συζήτησή μας. Με λέξεις. Είναι εθνικό μας σπορ το «λάδωμα»; Είναι άθλιο άθλημα το μπαξίσι. Η πληθώρα των λέξεων που υπάρχει φανερώνει πως έχει πολλά κεφάλια, σαν τη Λερναία Ύδρα Το δωρόσημο, το γρηγορόσημο και τόσα άλλα. Η ετεροδοσοληψία όπως λέω εγώ. Όλη αυτή διαφθορά καλύπτει, πλέον, τους πάντες. Δεν υπάρχει επάγγελμα που «δεν τα πιάνει». Ακόμη και οι ιερείς. Το κακό είναι πως είμαστε πολύ μακριά από το να αλλάξουμε αυτή την πρακτική. Είναι κάτι που δυστυχώς μας χαρακτηρίζει ως λαό. Αν δεν το θεωρήσουμε κι αυτό ανηθικότητα, τότε έλεος! Και μην μου πούνε ότι η πολιτική θεωρία δεν προβλέπει τίποτα περί ηθικής. Τους απαντώ ότι ο Αμάρτια Σεν πήρε Νόμπελ, διότι απέδειξε πως η πολιτική δεν είναι τίποτα άλλο παρά ηθική. Το μπαξίσι, λοιπόν, είναι εθνική μάστιγα, αντιλαϊκή μάστιγα. Ας είναι καλά η Διεθνής Διαφάνεια Ελλάς η οποία κάνει σπουδαία δουλειά εναντίον αυτής της πρακτικής. Οι λέξεις είναι τα βιβλία. Πόσα βιβλία έχετε σπίτι σας; Πάνω από 5.000 τίτλους βιβλίων στα πέντε βιβλιοστασιά μου. Εκτός των τεχνικών και επιστημονικών που είναι στο Πολυτεχνείο. Δεν μπορώ να επιβιώσω χωρίς βιβλία. Είναι ένας μεγάλος «θησαυρός» γιά εμένα τα βιβλία μου. Σκέφτομαι κάτι που έγραψε ένας σπουδαίος και θέλω να δω αν το θυμάμαι ακριβώς. Κατεβαίνω στη βιβλιοθήκη, βρίσκω το βιβλίο, το ανοίγω, γυρίζω τις σελίδες, μυρίζω το χαρτί και διαβάζω. «Γιατί δεν το γκουγκλάρεις;» με ρωτάνε οι νεότεροι. Μα ένα «κλικ» δεν έχει τη γλύκα που σας περιέγραψα. Αν κάποτε γράφατε την αυτοβιογραφία σας κ. Καθηγητά τι τίτλο θα βάζατε; Ποιόν να ενδιαφέρει κ. Κωστάκη; Δεν με βρίσκετε προετοιμασμένο, αλλά θα μπορούσε να ήταν: «ε και;»… Σας ευχαριστώ θερμά. Είμαι ευγνώμων. Κι εγώ σας ευχαριστώ. Συνέντευξη στον ΑΡΓΥΡΗ ΚΩΣΤΑΚΗ

Δες το αλλιώς… ΑΡΘΡΑ Στέλιος Τσιφτσής / thecommonsense

Πώς το αίτημα για ανοιχτά σύνορα αποτελεί μια αφελή προσέγγιση του μεταναστευτικού και γιατί θα οδηγήσει σε νέα ναυάγιο. … Μια εβδομάδα περίπου μετά το πολύνεκρο ναυάγιο νότια της Πύλου, στο οποίο έχασαν με τραγικό και αποτρόπαιο τρόπο τη ζωή τους εκατοντάδες άνθρωποι οι οποίοι προσπάθησαν να εισέλθουν στην Ευρώπη, ένα νέο περιστατικό καταγράφεται – ευτυχώς χωρίς την τραγική κατάληξη που είχε το προηγούμενο. Αυτή τη φορά στα ελληνοτουρκικά σύνορα του Έβρου. Σχεδόν 150 άνθρωποι εγκλωβισμένοι σε νησίδα στον ποταμό Έβρο. Θαρρώ πως δεν εκπλήσσει κανέναν. Μάλλον αναμενόμενο. Και φυσικά θα υπάρξουν κι άλλα τέτοια περιστατικά. Το μέγεθος και η κατεύθυνση των μεταναστευτικών ροών εξαρτάται από μία σειρά από παράγοντες. Οι πρώτοι που έρχονται στο μυαλό είναι οι πόλεμοι, μεταξύ κρατών αλλά και εμφύλιοι, καθώς και διάφορες περιφερειακές συρράξεις. Δεν είναι όμως οι μοναδικοί παράγοντες: οι δημογραφικές τάσεις, οι κοινωνικό – οικονομικές εξελίξεις όπως φτώχια και πάσης φύσεως διακρίσεις, καθώς και περιβαλλοντικοί λόγοι αλλά και η κλιματική αλλαγή, αποτελούν παράγοντες – κλειδιά που προσδιορίζουν το μέγεθος των μεταναστευτικών ροών, αλλά και την κατεύθυνση που αυτές ακολουθούν. Σχετικά με το τελευταίο χαρακτηριστικό, την κατεύθυνση, θα πρέπει να προστεθεί η ολοένα και μεγαλύτερη επίδραση που ασκούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ο τεράστιος όγκος πληροφοριών που είναι διαθέσιμος μέσω του διαδικτύου σε κάθε γωνιά του πλανήτη: και στο τελευταίο κατσικοχώρι του Ινδοκαύκασου, στα ορεινά του Αφγανιστάν ένα κορίτσι μπορεί να δει και να διαβάσει τί σημαίνει ελεύθερη και ισότιμη ζωή στην Ευρώπη, ένα αγόρι στη Νιγηρία μπορεί να δει πως είναι να ζεις σαν παιδί και όχι σαν μαχητής της Μπόκο Χαράμ, αλλά και ένας Ταλιμπάν πόσο διεφθαρμένος στα μάτια του Αλλάχ είναι ο έκφυλος δυτικός πολιτισμός – και ίσως πρέπει να τιμωρηθεί για αυτό. Οι αξίες και οι προσδοκίες αποτελούν άλλον έναν ισχυρό παράγοντα μετακίνησης από ένα μέρος σε άλλο, εκτός της βίας και του πολέμου. Το ίδιο και η μισαλλοδοξία, αλλά και το ιερό θρησκευτικό καθήκον. Βέβαια οι πόλεμοι, κάθε είδους, κατατάσσονται στην πρώτη θέση των παραγόντων που προκαλούν τις μεταναστευτικές ροές. Το 1990, η εισβολή του Ιράκ στο Κουβέιτ, άνοιξε τον ασκό του Αιόλου στην Μέση Ανατολή. Έκτοτε, μια σειρά από πολέμους με κυρίαρχο χαρακτηριστικό την ενεργό συμμετοχή των δυτικών κρατών, με διόλου αθώα κίνητρα παρά τη ρητορική τους, έχει οδηγήσει, άμεσα ή έμμεσα, σε τετραπλασιασμό των εκτοπισμένων πληθυσμών, από 21 εκατομμύρια το 1993 σε 83 εκατομμύρια το 2021. Εάν προσθέσετε και τις εκτοπίσεις στο εσωτερικών χωρών, οι οποίες για την ίδια περίοδο αυξήθηκαν από 4 εκατομμύρια σε 48, ο αριθμός ανέρχεται σε 130 περίπου εκατομμύρια. Εντάξει, θα μου πει κανείς, στάλα στον ωκεανό των 8 δισεκατομμυρίων του συνολικού παγκόσμιου πληθυσμού σήμερα. Για μετακίνησε βίαια όλο των πληθυσμό της Ιαπωνίας ή της Ρωσίας, θα απαντήσω εγώ, και κάνε το εικόνα. Πρόσθεσε τώρα και 150 εκατομμύρια νόμιμους μετανάστες και το σύνολο αυξάνεται σε 280 εκατομμύρια. Παιδιά, οι μεταναστευτικές ροές αυξάνονται με ρυθμό μεγαλύτερο από αυτόν της αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού. That’s a fact, που λένε και στα καφενεία. Η επόμενη σκέψη μου, γράφοντας αυτό το κείμενο, ήταν η καταγραφή των χωρών του πλανήτη, από τις οποίες προέρχονται, κατά κύριο λόγο οι πληθυσμιακές εκτοπίσεις. Ο κατάλογος είναι μεγάλος: Αίγυπτος, Αιθιοπία, Ακτή Ελεφαντοστού, Αλγερία, Αφγανιστάν, Βενεζουέλα, Γκάνα, Ερυθραία, Ιράκ, Κολομβία, Κούβα, Λίβανος, Λιβύη, Μάλι, Μαρόκο, Μεξικό, Μπαγκλαντές, Μπενίν, Μπουρκίνα Φάσο, Νίγηρας, Νιγηρία, Ουκρανία, Σουδάν, Συρία, Τσαντ, Τυνησία. Ανοίξτε ένα χάρτη στο πάτωμα και βάλτε πάνω πιόνια. Σε ένα χαρτί δίπλα σας, σημειώστε τα κοινά χαρακτηριστικά των χωρών αυτών. Εν συνεχεία δείτε, προς τα που κινούνται οι πληθυσμοί αυτοί, που θέλουνε να πάνε: Βόρεια Αμερική, Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, άντε και Αυστραλία. Κάντε και μια δεύτερη στήλη στο χαρτί σας, με τα χαρακτηριστικά των κρατών προορισμών. Θα διαπιστώσετε ότι η κάθε μία από τις δύο στήλες διαθέτει μία ομοιογένεια. Οι άνθρωποι απεχθάνονται τη βία, τη φτώχεια και την καταπίεση. Θέλουν να φύγουν μακριά από αυτές τις καταστάσεις και να βρουν πλούτο, ειρήνη και ευημερία. Με λίγα λόγια, θέλουν να φύγουν από τις χώρες της πρώτης λίστας και να πάνε σε αυτές της δεύτερης. Πόσο εφικτό είναι αυτό; Η απάντηση ποικίλει ανάλογα με τον ερωτώμενο. Επειδή όμως το κείμενο το γράφω εγώ, θα απαντήσω εγώ κι όσοι θέλετε διαφωνήστε. Αυτό είναι υγιές, αρκεί να γίνεται με κάποιους όρους και κάποιες προϋποθέσεις. Σε ένα φανταστικό κόσμο, θα ήταν απόλυτα εφικτό. Οι φανταστικοί κόσμοι όμως είναι ουτοπίες. Η πραγματικότητα έχει μια κακή συνήθεια: δεν είναι ποτέ ιδεατή. Στον πραγματικό κόσμο, υπάρχουν περιορισμοί. Τέτοιες μαζικές μετακινήσεις δεν είναι εφικτές για μια σειρά από λόγους, που έχουν να κάνουν αφενός με περιορισμένους πόρους και αφετέρου με την αλλαγή ισορροπιών και συνθηκών που το μόνο που θα μπορούσαν να επιτύχουν είναι μια βίαιη σύγκλιση των χωρών της πρώτης λίστας με αυτές της δεύτερης, όχι όμως αναβαθμίζοντας το φτωχές χώρες, αλλά υποβαθμίζοντας τις πλούσιες. Είναι δύσκολη, χρονοβόρα, κοστοβόρα και αμφιβόλου αποτελεσματικότητας η προσπάθεια ενσωμάτωσης τόσο μεγάλου αριθμού ανθρώπων διαφορετικών κουλτουρών, γλωσσών, θρησκειών, κοινωνικών πεποιθήσεων και αξιακών συστημάτων σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Και δεν υπάρχει δεύτερη ευκαιρία. Βλέπετε, δεν πρόκειται για ένα in vitro πείραμα, αλλά μια εξελισσόμενη πραγματικότητα. Είμαι βέβαιος, ότι αυτή σε αυτό το σημείο έχω ήδη χαρακτηριστεί δυσμενώς από αρκετούς και υβριστεί από άλλους. Στην εποχή της πολιτικής ορθότητας, ό,τι δεν συμφωνεί και συνάδει με μια ψευδεπίφαση σεβασμού θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων – πανάθεμα κι αν οι περισσότεροι αντιλαμβάνονται ποια είναι αυτά, αλλά ακόμη περισσότερο πόσο επικίνδυνη είναι η αφοριστική και αδιάλλακτη στάση τους – είναι καταδικαστέα. Αλλά σε πείσμα αυτών, εγώ παραμένω σταθερός στις αντιλήψεις μου, μέχρι να πειστώ περί του αντιθέτου. Εάν ο δυτικός, ανεπτυγμένος κόσμος θέλει συμβάλλει στη λύση του προβλήματος θα πρέπει να επιστρέψει στις ιστορικές του ρίζες και αξίες. Η Συνθήκη της Βεστφαλίας του 1648 του τερμάτισε οριστικά τον τριακονταετή πόλεμο αποτελεί ένα καλό ιστορικό παράδειγμα ενός διεθνούς συστήματος αμοιβαίου σεβασμού και επωφελών υποχωρήσεων για την επίτευξη ισορροπίας. Σαφώς απαιτεί υποχωρήσεις εκατέρωθεν και σεβασμό θεμελιωδών αξίων όπως το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, της κυριαρχίας ενός κράτους, χωρίς παρέμβαση τρίτων στα εσωτερικά του ζητήματα, της αξιοποίησης του εθνικού του πλούτου προς όφελος των πολιτών του. Εύλογα θα ρωτήσει κάποιος “Αυτό δεν είναι ουτοπικό;”. Αντιθέτως, είναι μια ρεαλιστική προσέγγιση και μάλλον αποτελεί μονόδρομο εάν επιθυμούμε μια βιώσιμη λύση σε ένα συνεχές και εντεινόμενο πρόβλημα. Στο παρελθόν, οι κρίσεις ήταν αυτές που οδήγησαν στην ανάγκη δημιουργίας θεσμών και μηχανισμών, ακριβώς για να αποτραπεί το ενδεχόμενο επανάληψης τέτοιων κρίσεων. Και αν η λειτουργία αυτών των θεσμών δεν εκφυλίζονταν, δίνοντας χώρο σε μονομερείς ενέργειες, ο τετραπλασιασμός των μεταναστευτικών ροών πιθανόν θα είχε αποσοβηθεί. Αυτή η πρακτική, του διεθνούς συντονισμού και της εφαρμογής διεθνών κανόνων για τη βελτίωση των συνθηκών στις χώρες προέλευσης, με ταυτόχρονες αμοιβαίες. είναι η μόνη λύση. Και μπορεί να είναι μια win – win situation. Αντί να ζητάμε από τις δυτικές κυβερνήσεις να λογοδοτήσουν για τις λίγο ή πολύ αποτυχημένες πολιτικές διαχείρισης του μεταναστευτικού, πρέπει να τους ζητήσουμε να λογοδοτήσουν για την εξωτερική τους πολιτική, την παρέμβαση στο εσωτερικό χωρών του αναπτυσσόμενου κόσμου, την εκμετάλλευση του πλούτου και των πληθυσμών τους. Δυστυχώς, η λύση στο πρόβλημα αργεί καθώς απαιτεί εμπλοκή πολλών και από την άλλη οι παράγοντες που προκαλούν τα φαινόμενα μετανάστευσης εντείνονται. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναπτύξει μια σειρά δράσεων, πολλές εκ των οποίων όμως βασίζονται σε διμερείς συμφωνίες, τουλάχιστον όσον αφορά την συνεργασία με τις χώρες προέλευσης, αλλά και διέλευσης για την παροχή βοήθειας προκειμένου να ενισχύσουν την ικανότητα διαχείρισης τόσο της μετανάστευσης, όσο και των συνόρων τους. Υπάρχει όμως μια σειρά από ζητήματα που θέτουν εν αμφιβόλω το όλο εγχείρημα. Η ΕΕ αδυνατεί, όπως και σε άλλες περιπτώσεις να υιοθετήσει μια κοινά αποδεκτή μεταναστευτική πολιτική, αλλά και μια κοινή πολιτική προστασίας των συνόρων της. Δεν μπορεί για παράδειγμα τα σύνορα της Ελλάδος να είναι εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης όταν μιλάμε για παράνομη είσοδο μεταναστών, αλλά να είναι εθνικά σύνορα όταν υπάρχουν διενέξεις με την Τουρκία. Επιπλέον, οι πολιτικές επιστροφής και επανεισδοχής όσον δεν εξασφαλίζουν άσυλο ή άδεια παραμονής και εργασίας στην Ευρώπη αποδεικνύεται από την αναποτελεσματικότητα τους ένα βαρέλι χωρίς πάτο όπου ρίχνονται τεράστια ποσά από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό. Είναι ιστορικό γεγονός, και επαναλαμβάνεται: οι δημοκρατικές χώρες, δεδομένου ότι το μεταναστευτικό αξιολογείται υψηλά στον εσωτερικό πολιτικό διάλογο, έχουν αποτελέσει επανειλημμένα αντικείμενα εκβιασμού για την άντληση κεφαλαίων, προκειμένου να συγκρατηθούν οι μεταναστευτικές ροές. Ενδεικτική είναι η ρητορική του Τούρκου Προέδρου και οι συνεχείς απειλές ότι θα “ανοίξει τις πύλες της χώρας του” για να περάσουν παράνομα στην Ευρώπη μετανάστες. Οι εκβιασμοί δεν μπορούν και δεν πρέπει να γίνουν δεκτοί. Και δεν αναφέρομαι μόνο στους εκβιασμούς των χωρών προέλευσης ή διέλευσης μεταναστών και προσφύγων. Κάποια στιγμή θα πρέπει να διερευνηθεί και η εκβιαστική στάση των διαφόρων ΜΚΟ. Αλήθεια, αυτές σε ποιόν λογοδοτούν; Για ποιο λόγο υποκαθιστούν κρατικούς μηχανισμούς και διεθνείς θεσμούς; Επιχορηγούνται με εκατοντάδες εκατομμύρια – αλήθεια από ποιους; – , δεν φορολογούνται επειδή είναι ΜΚΟ, τα πρωτοκλασάτα εκτελεστικά στελέχη τους έχουν βαρβάτες απολαβές (αφορολόγητες κι αυτές και σε μεγάλο ποσοστό), μας κουνούν επιδεικτικά το δάκτυλο, αλλά σε ποιον λογοδοτούν; Εκδίδουν disclosure reports; Οικονομικές καταστάσεις; Εκθέσεις πεπραγμένων χρηστής διαχείρισης των πόρων τους; Ζητάμε από τις πετρελαϊκές εταιρείες για παράδειγμα να συμμορφωθούν με πρότυπα βιώσιμης ανάπτυξης και να είναι κοινωνικά υπεύθυνες και καλά κάνουμε. Οι ΜΚΟ με ποια πρότυπα συμμορφώνονται; Απλά, αναρωτιέμαι. Εσείς; Στο όνομα του ανθρωπισμού έχουν διαπραχθεί ορισμένα από τα πλέον ειδεχθή εγκλήματα. Δεν μπορώ παρά να θεωρήσω και αυτό το φαινόμενο, άλλο ένα τέτοιο έγκλημα. Ενώ θα πρέπει να βρεθούν λύσεις για να σταματήσουν αυτές οι ροές, υπάρχουν άνθρωποι που με το λόγο τους, τη στάση τους και τις πράξεις τους ωθούν όλο και περισσότερους απελπισμένους ανθρώπους στον εκπατρισμό και με ψεύτικες υποσχέσεις του ανεβάζουν σε σαπιοκάραβα ή τους ρίχνουν σε ποτάμια με ορμητικά νερά. Κάποιοι πλουτίζουν σε βάρους τους και κάποιοι αφελείς συμβάλλουν στην απρόσκοπτη συνέχιση αυτής της τόσο επιτυχημένης μπίζνας.